Het is lastig te zien of een wijn natuurlijk is of niet. De meest extreme natuurwijnen hebben vaak geen logo of certificatie, terwijl de meest neppe natuurwijnen soms wel 2 'organic' logo's op het label hebben staan. Het is een complexe structuur van regels die erg misleidend zijn. De meeste landen of zelfs regio's hebben hun eigen regels, dus hier een guide om te herkennen wat je drinkt. 

Een korte samenvatting, dit is niet gemaakt in de wijngaard. Conventionele wijnen, in specifiek die gemaakt in bulk voor supermarkten, zijn niet de beste wijnen. 

Het sap van de druiven is zo gemanipuleerd dat je het eigenlijk geen wijn meer kan noemen, maar een bijna chemisch product, gemengd met druivensap. Een harde stelling, maar vergeleken met natuurwijn is dit gewoon een ander product. 

In de wijngaard is hier alles gedaan met machines. Om zoveel mogelijk druiven in zo'n kort mogelijke tijd te plukken. De rijen staan vaak in perfecte rechte lijnen, om zo de machines er makkelijker doorheen te laten rijden om de druiven te bereiken. Om de wijngaard 'schoon' te houden van onkruid, insecten of schimmels, wordt er het hele jaar door gesproeid met bijvoorbeeld herbicides en pesticides. Dit laat een erg droge grond achter zonder enig leven erin, behalve de wijnstokken. Praktisch, maar niet de meest gezonde manier. Als je deze grond vergelijkt met de grond in een natuurlijke wijngaard, zal je het verschil zien in de kleur en geur van de aarde, groei van planten, insecten, klaprozen noem maar op. 

Tijdens het plukken van de druiven met de machines, wordt er geen selectie gemaakt tussen de druiven. Alle druiven gaan mee, verrot of niet en ook blaadjes en takjes. Dit maakt niet uit, omdat de wijn nog verder bewerkt zal worden in de kelder dus de kwaliteit van de druiven is minder belangrijk. 

In de kelder. Hier wordt het druivensap getransformeerd naar wijn. Met wat hulp.. 

Massa producenten hebben hun productieproces geperfectioneerd naar de stijl en smaak van de markt. Het gaat minder om de smaak en natuurlijke aspecten van de druif, maar meer om het tegemoetkomen van de verwachting van de klant.

Een andere reden om 'mothers little helpers' te gebruiken is quality control. Normaal associëren we dit misschien met lengte en smaak, complexiteit, in dit geval gaat het meer om consistentie. Het gaat er om hetzelfde product elk jaar weer te produceren, zonder verschil in smaak of kleur, come rain or shine. 

Dus hoe doen ze dat dan? Er zijn meer dan 72 legale, totaal onnodige additieven toegestaan om toe te voegen aan het druivensap. Om het simpel te houden; de gist die nodig is om de fermentatie te starten, komt uit een pakje. Er is een speciale catalogus waar je kan kiezen uit welke chemische gist je wil gebruiken, met speciale smaakjes in de stijl van de druifsoort. Sommige wijnmakers voegen 'oak chips' toe aan de wijn om het idee te geven dat de wijn lang gerijpt is in houten vaten. Om de zuurtegraad in de wijn omhoog te brengen, kan je zuur toevoegen aan de wijn of andersom. Je kan suiker toevoegen, chaptilisatie genoemd, wat wordt gedaan om alcohol levels hoger te maken en de wijn meer body te geven. Dan nog filteren en sulfiet toevoegen.. maar meer over dat later. 

Al deze toevoegingen staan helaas niet vermeld op het label. 

Niet alle conventionele wijnen zijn op deze manier gemaakt natuurlijk, er zijn veel bekende wijnhuizen die conventioneel werken, maar goed werken verrichten in de wijngaard en weinig chemische producten gebruiken in het eindproduct. Ze zijn waarschijnlijk niet biologisch, maar ze zijn ook niet slecht. Er bestaan ook wijngaarden die 'latte raisonee' praktiseren, wat je kan beschrijven als alleen sproeien met chemische producten wanneer het echt nodig is. Om een oogst te redden na een slecht jaar met veel vorst of regen bijvoorbeeld. Dit is een vage term en je kan hier niet echt op rekenen, omdat het per jaar dus verschilt. Daarnaast blijven de chemicaliën erg lang achter in de grond, dus die zijn na 1 jaar niet verdwenen. 

BIOLOGISCH
Biologisch wijn maken betekent in het kort dat de druiven die gebruikt worden in de wijn van een biologische wijngaard komen. Hier wordt gesproeid met alleen biologische producten en ze gebruiken compost van planten en dieren als mest. Ze gebruiken vaak de Bordeaux mix, een blend van koper en lime dat gebruikt wordt tegen schimmels en meeldauw. Het is toegestaan in biologisch wijn maken omdat de producten natuurlijk voorkomen in de grond, maar het is bekend om schadelijk te zijn voor vee, vis en wormen als het teveel gebruikt wordt. Additieven zijn nog steeds toegestaan in biologisch wijn maken, net als filteren en sulfiet toevoegen. Let op het logo met het groene blaadje, dat staat voor bio producten. 

BIODYNAMISCH
Alles in het universum is connected, volgens de volgers van de biodynamische leer. Dit concept is ontwikkeld in jaren twintig door Oostenrijkse filosoof Rudolph Steiner, die een homeopatische en spirituele manier bedacht om zorg te dragen voor agricultuur. Het is wereldwijd toegepast in tuinieren en agricultuur en dus ook in viticultuur. De ritme van de natuur is erg belangrijk en het draait allemaal om de balans tussen aarde, mens, sterren, maan en de seizoenen. Het kan gezien worden als een religie en als je biodynamische principes toepast in de wijngaard moet je erg hard werken om het ecosysteem gezond te houden. Zodoende zijn er een soort preparaten die je kan gebruiken om de grond te bemesten, zoals sproeien met brandnetel, mierikswortel en kamille of koeien hoorns met mest.

Biodynamische wijn mag alleen druiven bevatten die op biodynamische manier behandeld zijn, zonder het gebruik van chemicaliën in de wijngaard en in de kelder is de fermentatie altijd met eigen gisten. Daarnaast zijn deze druiven altijd handgeplukt en worden er geen machines gebruikt. Let op het DEMETER logo, dat staat voor biodynamische wijnbouw. 

NATUURWIJN
Het grappige aan de naam natuurwijn is, dat het niet natuurlijk zo ontstaat. Het gaat niet om 'niets doen'. Een wijnmaker die natuurwijn maakt, moet juist harder werken in de wijngaard en schoner in de kelder. Het is zwaar werk. Ze gebruiken nauwelijks machines, doen veel met de hand, gebruiken geen chemicaliën zoals herbicides of pesticides en als ze geluk hebben zijn er soms paarden om de grond om te ploegen in de wijngaard. Het ecosysteem is het allerbelangrijkste in de wijngaard en om die gezond te houden moet de wijn maker soms dag en nacht werken. De balans is belangrijk. Als de grond gezond is, zijn de wijnstokken gezond en dus de druiven. Om dat te bewerkstelligen worden er vaak cover crops, kruiden en onkruid geplant om het systeem te beschermen. Dieren en insecten zijn gewenst en sommige wijnmakers laten dieren grazen om op een natuurlijke manier te beschermen tegen ongewilde beestjes. Er wordt veel gedaan in de wijngaard, dus dan heb je nauwelijks toevoegingen nodig in het sap en maak je een mooi natuurlijk product.

Natuurwijn is altijd gemaakt van op z'n minst biologische druiven en vaak van biodynamische. Minimale interventie is toegestaan in de kelder. Er wordt niets toegevoegd en ook niks weggehaald uit het sap, dus geen of minimaal SO2 (sulfiet) geen suiker, enzymen, zuur of tannine toegevoegd. Gewoon druivensap, gefermenteerd en altijd ongefilterd. Sommige natuurwijnen kunnen daarom cloudy zijn, troebel. Dit geeft juist extra smaak aan de wijn!

En dan nog dit... 

Hout - als je natuurwijn drinkt ben je vaak nog geen dikke vette Chardonnay tegengekomen met nieuw hout, vanille en kokos tonen. Dit is een dingetje in natuurwijn, want deze smaken komen van het rijpen van de wijn in nieuwe houten vaten, en die geven smaak af. Het is dus een toevoeging aan de wijn en niet de natuurlijke smaak van het druivensap.. Niet echt natuurlijk dus en daarom ongebruikelijk!

Pas op voor supermarkt wijnen waar heel groot NATURAL WINE of ORANGE op staat. Dit zijn vaak voorbeelden van wijnen die gepromoot worden als natuurlijk, maar dit niet zijn. Het kan zo zijn dat de wijn bijvoorbeeld ongefilterd is of er geen sulfiet is toegevoegd maar niet van biologische druiven komt. Of dat ie wel van biologische druiven gemaakt is, maar er erg veel sulfiet is toegevoegd en er oak chips zijn gebruikt om een neppe hout smaak te geven aan de wijn. Dit soort wijnen zijn niet natuurlijk en trap er dus niet in, hoe groter het op het label staat, hoe beter je het zou moeten onderzoeken. Je kan echte natuurwijnen kopen bij ons en bij anderen gespecialiseerde wijnwinkels.